Gisteren had ik een gesprek met vriendlief naar aanleiding van een reclame. De situatie was als volgt: Robert en ik keken lekker hersenloos naar Family Guy, toen opeens het verschijnsel ‘reclame’ inkickte. Kennen jullie de ‘doneer nu en steun kinderen in Afrika’-reclames? Waar men zielige kinderen laat zien met opgezette buikjes, honger, enz. Ja, je weet waar ik het over heb hè? Die reclames dus. Wij zaten dus lekker op de bank en er ontsproot een gesprek…
Eerlijk gezegd, steun ik niet echt de ‘goede doelen’. Komt omdat ik van mening ben dat de organisatie te veel geld in eigen zak steekt en te weinig in de daadwerkelijke hulp. Zo geef ik een zwerver bijvoorbeeld liever iets te eten, of kleding, dan geld. Robert zei echter iets in de trant van ‘maar zouden zij ons ook helpen dan, stel dat dat nodig is?’ In eerste instantie vond ik dat wat kort door de bocht. Immers, die kids zijn niet in staat om ons te helpen. Daarbij, die kids vragen ons niet om geld, maar die organisatie. Ja, ja, voor de kids dat dan weer wel. Maar, weten die kinderen, die mensen in Afrika, überhaupt dat er hier in Nederland geld wordt gevraagd om hen te steunen? Who knows?
Ons onderwerp verschoof naar armoede en rijkdom, naar cultuurverschillen. Listen to this: wat geeft ons als ‘rijke tata’s’ in Europa het recht om te bepalen dat een ander cultuur ‘arm en ongelukkig’ is? En ja, ik weet dat niet heel Europa rijk is. Sterker nog, er heerst ook in Nederland armoede. Alleen, dat mag je niet zo noemen want wij zijn niet ‘die zielige kinderen in Afrika’. State this: het feit dat wij een andere cultuur niet begrijpen, of dat wij andere levensomstandigheden niet begrijpen, wil nog niet zeggen dat die levensstijlen slecht of inferieur zijn. Wie zijn wij om voor anderen te bepalen dat ze in bepaalde omstandigheden wel ongelukkig moeten zijn?
Wij leven in een consumptiemaatschappij, in een welvarende cultuur waarin veel mogelijk is. Je wilt iets, je bestelt het, volgende dag in huis. Wij studeren en werken. Wij (Europa, maar ook de VS) voelen ons superieur. Immers, we zijn niet voor niets de ‘Eerstewereldlanden’. De ‘Derdewereldlanden’ leven in armoede, ze zullen wel ongelukkig zijn… Maar wie zegt dat? Als jij niets anders gewend bent, ben je dan ongelukkig? Misschien zijn mensen die minder hebben dan wij juist wel gelukkiger. Wij ‘rijke tata’s’ willen altijd meer. Het is nooit genoeg, je bent voor even tevreden en wilt dan weer doorgaan met consumeren, met hebbenhebbenhebben. In Afrika zijn ze blij met wat te eten. Wij zijn nog niet eens tevreden met een Samsung Galaxy S6, want de S6 Edge ligt ook al in de winkel en die is beter/anders dus die wil je hebben.
Ikzelf trouwens ook hoor. Heb sinds september de S5 mini, heb een goede laptop, maar toch kijk ik soms naar wat anders. Want, we willen meer meer meer, beter beter beter. Maar, sta er eens bij stil. Zijn wij, in onze welvarende maatschappij, in onze tolerante cultuur, nou echt zoveel gelukkiger dan die Afrikanen die alleen hun eigen dorp kennen? Zijn wij nou echt zoveel beter af, emotioneel gezien? True that, we leven natuurlijk in een ontwikkelde maatschappij waarin er ruimte is voor het individu en zijn behoeften. Behoeften die overigens nooit volledig vervuld zullen zijn. Afrika kent ‘het dorp’, en handelt als een dorp, gedraagt zich als een dorp, en de groep komt voor het individu. Het is anders, maar is ‘anders’ een graadmeter voor geluk? Ik denk dat we dan vanuit de verkeerde concepten kijken. Onze context is totaal anders dan de context van een Afrikaans dorp.
Robert vroeg waarom wij onze cultuur wel konden ontwikkelen, en de ‘arme landen’ niet. Ja, dat is een goede vraag. Ik denk dat iedere cultuur ontzettend getalenteerde mensen heeft, mensen met visie. Echter, als je iets wilt bereiken, moet je wel de middelen daartoe hebben. Een heel basaal voorbeeld: Europa heeft vruchtbare grond. De jagers en verzamelaars gaan boeren en op een vaste plek wonen. Na een x aantal jaar is de grond opgebruikt en trekt men verder naar het volgende vruchtbare stuk. Dan ineens is er het drieslagstelsel, hé innovatie! Doordat men de grond rust gaf, bleef deze voedingsrijk en geschikt voor landbouw. Het verbouwen van gewassen, het kunnen voorzien in voedsel, is volgens mij het begin voor het opbouwen van een maatschappij. Dit cultiveerde dus door tot waar we nu ongeveer zijn. Afrika heeft woestijnen. Heb jij ooit een boerderij in een woestijn gezien? Nee? Goh, wat raar.
Dus, hoe ontstaan verschillen in culturele ontwikkeling? Waarom ontwikkelt de ene cultuur zich wel en de andere zich niet? Trouwens, mogen wij wel zeggen dat een andere cultuur zich niet ontwikkeld? Zijn wij nou echt gelukkiger dan andere culturen? Ik vraag het me af. Wat je niet kent, mis je ook niet. Als jij nooit een computer hebt gezien, niet weet wat het is, zul je het ook niet missen. En wij maar zeggen: “Ach wat sneu, dat jochie kan niet eens om voedsel bedelen via Instagram.” Jochie zal denken ‘Instawattes’?
Get what i’m saying? Ja, het is sneu dat er mensen in armoede leven, dat mensen honger lijden. Dit gebeurt over de hele wereld, in elk land, en in elke cultuur. Ja, het ene land/de ene cultuur ontwikkeld zich sneller, of anders, dan de andere. Maar dat wil niet zeggen dat de een ondergeschikt is aan de ander. Net als bij religie: er zijn zoveel verschillende religies, maar niemand kan zeggen welke nou ‘de juiste is’. Al doen de religies zelf dat uiteraard wel. Anyways, ik denk dat wij moeten stoppen met invullen voor anderen wat zij wel of niet ervaren. Het feit dat wij een cultuur niet begrijpen, wil niet zeggen dat het verkeerd is of dat zij wel ongelukkig zullen zijn. Dus ja, support vooral de behoeftigen. Zowel in Afrika, als in Nederland, als in Amerika. Maar, leg hen geen waardeoordelen op die ontleent zijn aan onze concepten. Amen.
Na ons gesprek discussie keken we trouwens weer rustig verder naar Family Guy. Leuk om zo even de reclames op te vullen. So i’d like to say: get inspired by a commercial and talk.
Ciao ♥
Geef een reactie