[blockquote align=”none” author=”John Beckett”]People will only hear what they’re prepared to hear. People will only see what they’re prepared to see. In order to be ready to hear and see the gods, people must first believe that such things as gods might actually exist and we can interact with them.[/blockquote]
Zoals jullie weten, houd ik me erg bezig met paganisme de laatste tijd. Zo heb ik ook een boekje van John Beckett waarin hij vertelt wat paganisme voor hem inhoud – plus enkele rituelen, veel ervaringen, en vragen om je eigen pad te bepalen. Toen ik bovenstaand fragment las, begon er iets te knetteren in mijn brein. Het geloven in goden, het goddelijke… Hm, hoe zit dat eigenlijk?
Het bestaan van het goddelijke
“… believe that gods might actually exist.” Ik geloof niet in god, al voegde ik altijd toe dat dat niet betekent dat Hij niet bestaat. Ik geloof niet in goden en godinnen, al kan ik wel geloven dat zij bestaan. Immers, waarom zou er niet zoiets als een spirituele – of hogere – entiteit kunnen bestaan? Echter, ik heb nooit iets gehad met een antropomorfe benadering van goden en godinnen; dat heeft meer weg van een soort übermensch – en dan niet zoals Nietzsche bedoelde. Ik geloof niet… maar geloof wel… Het klinkt wat tegenstrijdig, nietwaar?
Eigenlijk heb ik altijd geloofd dat er ‘meer’ is. Entiteiten die niet direct waarneembaar zijn. Noem deze geesten, voorouders, goden, het naampje maakt niet uit, ik geloof dat er zoiets kan bestaan. ‘Bewijs vragen’ past niet bij het idee van geloof. Men kan niet bewijzen dat er goden bestaan, evenmin als dat men kan bewijzen dat deze niet bestaan. Geloven in iets wat niet direct zichtbaar en tastbaar is, is eigenlijk iets moois. Het getuigd van fantasie en creativiteit, maar ook een soort nederigheid – vind ik dan hè. Het geloof in een entiteit die machtiger is dan wij, ja dat heeft wel iets.
Wat ik bedoel met ‘ik geloof niet in god/het goddelijke’, is dat het voor mij geen betekenis/waarde heeft in mijn dagelijks leven. Veel goden uit mythen zijn erg boeiend, de verhalen zijn inspirerend. Het idee van watergoden, luchtgoden, etc. is ergens heel aantrekkelijk. Naarmate de wetenschap vorderde, ontdekte men dat veel zaken die aan goden werden toegeschreven eigenlijk fysische processen waren. Toch… Dit ontkent niet per definitie het bestaan van goden. Ik ontken niet het bestaan van goden, evenmin zal ik beweren dat zij niet bestaan. Ik werk niet met goden, roep ze niet aan… Basically laat ik de goden met rust en zij mij. 😉 Wat maakt dat we bij het tweede punt komen:
Interactie met het goddelijke
Of je nou in ‘de ene ware god’ gelooft of in een variëteit aan goden en godinnen, waarom zouden zij met ons bezig moeten zijn? Stel dat er een – of meerdere – goddelijke entiteit is, heeft hij dan niet ‘zijn eigen leven’? Waarom zou een god continu op mensen gericht moeten zijn? Beckett zegt bijvoorbeeld over het aangaan van een relatie met een god: “In the end, whether they show up or not is up to them. They are not servants to be commanded or forces to be directed. (…) they are beings with their own personalities, areas of interest and responsibilities, sovereignty, and agency (…).” Hiermee bedoelt hij dat een god – of godin – zich niet met jou bezig hoeft te houden. Je kan proberen een relatie op te bouwen, maar of ze zich ‘laten zien’ is nog maar de vraag.
Dit doet me denken aan het idee van de ‘ongeïnteresseerde schepper’. Heb helaas geen bron hierbij, maar het is ooit op de opleiding genoemd. Het idee achter ‘de ongeïnteresseerde schepper’ is dat na de schepping van het universum de god – of goden – zijn rug naar de creatie draaide. Het project ‘schepping’ was af, en nu hoeft hij zich er niet meer mee bezig te houden. Net als een schoolopdracht die je moet maken, en als het eenmaal af is doe je er nooit meer wat mee. De meeste religies – en mensen – willen niet aan dit idee. Immers, als wij een schepping zijn die daarna ‘in de prullenbak’ beland is, dan zou het leven zinloos zijn. En… Iedereen weet dat wij mensen de zinloosheid van het bestaan niet accepteren. 😉 Dus, de goden moeten wel bij hun schepping betrokken zijn. Alles moet een doel hebben.
Dan is de volgende vraag op welke manier goden bij de schepping betrokken zijn. Of… wellicht is het helemaal niet hun schepping en zijn zij eveneens onderdeel van het geschapene als wij? Hm… *knetter knetter* Tja, of de vraag waar de goden dan vandaan komen… Dan kom je uit bij het concept ‘oneindige regressie‘ – wat basically inhoudt dat hoe ver je ook teruggaat, er altijd een schepper voor de schepper voor de schepper voor de schepper (etc.) was. Kinda een onmogelijk concept om te bevatten. Mijn brein heeft er in ieder geval moeite mee, wat jij?
Maar, is het niet heel egoïstisch om te denken dat een god continu met jou bezig is? Het idee van de alwetende en alomtegenwoordige god, de god die altijd bij de mens betrokken is… Wij mensen leven naar de wil van deze ene god, of… hebben wij deze ene god tot slaaf gemaakt door van hem te verwachten dat hij altijd met ons bezig is? Misschien wil hij gewoon ook een avond Netflixen en rust in plaats van met al die gebeden bestookt te worden. 😛 Zoals Beckett de goden beschrijft – om weer even polytheïstisch verder te gaan – als zijnde entiteiten met een eigen karakter en eigen agenda, entiteiten die zelf bepalen of ze wel of niet naar jouw roep – gebed/verering/offerande/etc. – luisteren en jou met hun aandacht ‘vereren’, klinkt dat eigenlijk niet heel logisch? Wij zijn ook niet continu bezig met een ander en met luisteren en reageren. Wij zijn ook bezig met onze eigen dingen.
Speculaties, speculaties, speculaas
Uiteindelijk speculeer ik er ook maar wat op los natuurlijk. Of goden wel of niet bestaan, of het er een of meerdere zijn, mannelijk, vrouwelijk, onzijdig, alomtegenwoordig en alwetend of ongeïnteresseerd, we weten het niet zeker. Dat is het mooie van het fenomeen ‘geloof’. De overgave jegens datgene wat geen empirische zekerheid kent, doch wel een mogelijke ervaringsgerichte zekerheid. Al kan dat ook weer gevaarlijk uitpakken, maar daar hebben we het nu niet over. Ondertussen ben ik wel klaar met raaskallen, so it’s your turn. Trouwens, hebben jullie nu ook zo’n zin in speculaas?
Wat is jouw godsbeeld/visie op goden?
♥
Bron: Beckett, J. The Path of Paganism. An Experience-Based Guide to Modern Pagan Practice. Woodbury, Minnesota: Llewellyn Worldwide, 2017. Voornamelijk hoofdstuk 4.
Bron afbeelding: Le boyfriend.
Like what you read? Volg mij via Facebook, Instagram, WordPress, of e-mail!
Geef een reactie